Met zijn grote begraafplaats, kenniscentrum en indrukwekkende Ring der Herinnering is deze gedenkplaats van de Eerste Wereldoorlog - op de heuvel van Notre-Dame-de-Lorette bij Lens in de regio Hauts-de-France - een van de belangrijkste herdenkingplekken van Frankrijk. Sinds 2023 staat deze gedenkplaats samen met nog 138 andere plekken op het voormalige westfront van de Eerste Wereldoorlog op de werelderfgoedlijst van Unesco.
Eén plek, drie onderdelen
Het Mémorial’14-18 van Notre-Dame-de-Lorette bestaat uit drie onderdelen. Aan de voet van de heuvel een kenniscentrum vol documenten, films, archieven en voorwerpen die vertellen over de Eerste Wereldoorlog in het noorden van Frankrijk. De Nécropole de Notre-Dame-de-Lorette is inmiddels de belangrijkste militaire begraafplaats van het land. Er liggen 42.000 Franse soldaten begraven, omgekomen tijdens de Eerste Wereldoorlog aan het front van de Artois en Vlaanderen. De Ring der Herinnering - onthuld op 11 november 2014 - eert alle soldaten die in dit gebied hebben gevochten.
Een evenwichtige herdenking
De balancerende ‘Anneau de la Mémoire’ verbeeldt het wankele evenwicht dat de o zo fragiele vrede is. Het is een ontwerp van architect Philippe Prost, die een ellips bedacht gevormd door 500 stalen platen, gepresenteerd als de pagina’s van een opengeslagen boek. De vorm doet ook denken aan de kringen die kinderen maken tijdens hun spelletjes.
Onbekende helden
De Ring is een eerbetoon aan de bijna 580.000 mensen afkomstig uit alle hoeken van de wereld die tussen 1914 en 1918 sneuvelden aan de Franse noordfronten. Hun namen staan alfabetisch vermeld, ongeacht nationaliteit of religie. De eerste naam is die van een Nepalees werkzaam op een koopvaardijschip in dienst van Groot-Brittannië, de laatste naam die van een Duitse soldaat. Andere opvallende namen: John Kipling - zoon van dichter Rudyard Kipling - en Joseph Standing Buffalo, wiens opa indianenleider Sitting Bull was. Ook de naam van Paul Mauk staat ertussen: hij was nog geen 15 jaar oud toen hij sneuvelde, en daarmee de jongste Duitse soldaat die stierf in deze gruwelijke oorlog.
Een speciaal lettertype
Voor dit monument is een speciaal lettertype ontwikkeld: de Lorette. een creatie van de Franse graficus, typograaf en letterontwerper Pierre di Sciullo.
De kern van het conflict
Het Centre d’Interprétation is het kenniscentrum van het Mémorial. De sobere architectuur met zwarte kubussen verwijst onmiskenbaar naar de bunkers uit WOI. De expositie distilleert de essentie van het conflict voor de bezoekers, met behulp van documenten en foto’s uit die tijd, soms gemaakt door de soldaten zelf. In de laatste zaal van de tentoonstelling wordt meer verteld over een aantal van de soldaten wier namen in de Ring staan gegraveerd.